mercredi 16 mai 2018

Les anciens 2





dimanche 2 juillet 2017

Les anciens

Quelques anciens







samedi 23 juillet 2016

Tamacahut n tsekkurt/ IDIR



Tamacahutt n tsekkurt

Asidi bab uɣanim
Ay uhdiq fhem ttḥessis
Tella tzdayt di Sseḥṛa
ḥekkun i iɣezzif yiɣef-is
Lbaz iɛac sufella
Tasekkurt deg iẓuṛan-is

Iqqim almi d yiwen was
Imcawaṛ d warraw-is
Amek ara yexdem isteqsa
I tin izedɣen ar rif-is

Ikker-ed umeqqran degsen
Innaa deg wawal-is
Fk-iyi-tt a bab a tt-eččeɣ
Di lebḥer ad ɣbuɣ rric-is

Inna-yas gedha s memmi
Mačči d ṣṣyada n wukyis
Ad nadin iɛewwamen
Ad mlilen d rric-is
Ad yaweḍ lexbaṛ leḍyur
Lbaz ičča taǧarett-is

Ikker –ed ulemmas degsen
Inna deg wawal-is
Fk-iyi-tt a bab a tt-eččeɣ
Di tesraft ad neɣbu rric-is

Inna-yas gedha s memmi
Mačči d ṣṣyada n wukyis
Ad d-yeqqel useggas n rrḥa
Kulwa ad ifeqqed tasraft-is
Ad yaweḍ lexbaṛ leḍyur
Lbaz ičča taǧarett-is


Ikker –ed umejtuḥ degsen
Inna deg wawal-is
Fk-iyi-tt a baba a tt-eččeɣ
Ad zwireɣ di rric-is

Inna-yas gedha s memmi
Tagi d ṣṣyada n wukyis
Ma mmuteɣ ǧǧiɣ-d laɛmaṛa
Bab-ak irgel-d amḍiq-is
Wi ččan tasekkurt art t-ifak
Isuk talaba ɣef yimi-s


Le dit de la perdrix


Scribe
Avisé entends-moi
Il y avait au désert un palmier

Au haut faîte
Sur les palmes vivait un faucon
Près des racines une perdrix

Le faucon un jour
Délibéra avec ses enfants
Comment faire dites-moi
Avec celle qui habite près de nous

L’ainé se leva
Et dit
Père laisse-la-moi manger
A la mer je jetterai ses plumes

Le faucon di holà mon fils
Ce n’est pas là chasse avisée
Des nageurs dans leurs ébats
Vont trouver ses plumes
Et la nouvelle parviendra aux oiseaux
Que le faucon a mangé sa voisine

Le cadet se leva
Et dit
Père laisse la moi manger
Dans un silo j’enfouirai ses plumes

Le faucon dit holà mon fils
Ce n’est pas là chasse avisée
L’heure de moudre viendra
Chacun ira à son silo
Et la nouvelle aux oiseaux parviendra
Que le faucon à manger sa voisine

Le plus jeune se leva
Et dit
Père laisse-la-moi manger
Par les plumes je commencerai

Le faucon dit Bien dit mon fils
Voilà une chasse avisée
Si je meurs je n’aurai pas laissé place vide
Mon rôle désaffecté
Car qui a mangé la perdrix
Doit passer une étoffe sur sa bouche.

CFIGH / IDIR

CFIGH/ IDIR

Cfiɣ amzun d iḍelli
mi d-yewwed ujrad tara 
ccerq lgherb yeṭṭeggir 
adrum ur yezmir ara(2) 

nek terriḍ- iyi ɣer dduh 
a yemma ur ṭṭiseɣ ara 
cfiɣ tmutleḍ-iyi 
ɣer tzurin n ufrara (2)

tenniḍ-iyi asmi d-lulaɣ 
iɛdawen ur aɣ-bɣin ara 
yess-i tferḥeḍ mi meqqreɣ 
tuɣ-am teftilt di lḥara 

tenniḍ-iyi asmi d-lulaɣ 
iɛdawen ur aɣ-bɣin ara 
yess-i tferḥeḍ mi meqqreɣ 
tuɣ-am teftilt di lḥara 
ouhhhh ouhhh ouhhhh ouhhhh 

cfiɣ amzun d iḍelli 
ɣef usigna mi iyɣum aggur 
ackal yeɣli i zznad 
tamurt ičča-tt unaɣur (2) 

temmuqleḍ-d deg-i a yemm-a 
walaɣ ul-im amek iččur 
tennid-iyi keč a mmi 
taḥbult n yirden mi tnur

twessaḍ-iyi ɣef gma 
ad beddeɣ ɣur-s ad yimɣur 
ad t-afeɣ ɣer tuyat-iw 
win ur nesɛi tagmat meḥqur 

twessaḍ-iyi ɣef gma 
ad beddeɣ ɣur-s ad yimɣur 
ad t-afegh ɣer tuyat-iw 
win ur nesɛi tagmat meḥqur 
ouhhhh ouhhh ouhhhh ouhhhh

Essai de traduction

Cfiɣ amzun d iḍelli
Je me souviens comme si c’est hier (je me souviens comme si c'était hier)

mi d-yewwed ujrad tara
Quand arriva le criquet à la cèpe (les criquets atteignent le vergé) 

ccerq lɣerb yeṭṭeggir
Est ouest il jette (sur tous les fronts il a combattu) 

adrum ur yezmir ara(2) 
Le clan n’a pas réussi (le peuple fut impuissant)
 

nek terriḍ- iyi ɣer dduh
Moi tu m’as remis dans le berceau (moi, tu m’as remis dans mon berceau) 

a yemma ur ṭṭiseɣ ara
Oh mère, je ne dormais pas 

cfiɣ tmutleḍ-iyi
Je me souviens, tu m’as comparé 

ɣer tzurin n ufrara (2)
Au raisin blanc (aux petits grains serrés et sucrés) (variété de raisin)

 

tenniḍ-iyi asmi d-lulaɣ
tu m’as dit jour je suis né (tu m’as raconté qu’à ma naissance)

iɛdawen ur aɣ-bɣin ara
les ennemis ne furent pas heureux 
yess-i tferḥeḍ mi meqqreɣ
De moi tu étais heureuse quand j’ai grandi (ton bonheur c’est quand j’ai grandi) 

tuɣ-am teftilt di lḥara
est allumée pour toi une lumière dans la maison (c’est une lumière éclairant ta demeure) 


tenniḍ-iyi asmi d-lulaɣ 
iɛdawen ur aɣ-bɣin ara 
yess-i tferḥeḍ mi meqqreɣ
tuɣ-am teftilt di lḥara
 

cfiɣ amzun d iḍelli
je ma souviens comme si c’était hier
ɣef usigna mi iyɣum aggur
des nuages qui voilèrent la lune
ackal yeɣli i zznad
la sécurité est défaite au chien de fusil (les fusils sont près au fonctionnement)
tamurt ičča-tt unaɣur (2)
le pays est rongé par une grosse chaleur (le pays est rongé par le feu)
 

temmuqleḍ-d deg-i a yemma
tu as regardé en moi oh mère (tu m’as jeté un regard) 

walaɣ ul-im amek iččur
j’ai vu ton coeur comment rempli (j’ai vu comment ton coeur était comblé) 

tennid-iyi keč a mmi
tu m’avais dit toi mon fils 

taḥbult n yirden mi tnur
une galette de blé reluisante (tu es comme belle galette blanche de blé) 


twessaḍ-iyi ɣef gma
tu me conseillas sur mon frère 

ad beddeɣ ɣur-s ad yimɣur
Que je veille sur lui pour qu’il grandisse 

ad t-afeɣ ɣer tuyat-iw
Que je le trouve à mes épaules (que je le trouve à mes cotés) 

win ur nesɛi tagmat meḥqur 
celui qui n’a pas de frères est meprisé 

twessaḍ-iyi ɣef gma 
ad beddeɣ ɣur-s ad yimɣur 
ad t-refdegh ɣer tuyat-iw 
win ur nesɛi tagmat meḥqur

samedi 16 juillet 2016

A Vava Inuba / IDIR



A Baba Inuba / Idir    
Txilek lli-yi-n tabburt a Baba Inuba a Baba Inuba
Čenčen tizebgatin-im a yelli ɣriba ah
Ugadeɣ lwaḥc llɣaba a Baba inouva a Baba Inuba
Ugadeɣ ula d nekkini a yelli ɣriba ah


Amɣar yettel deg bernus di tesga la yezzizin
Mmi-s yettḥebbir i lqut ussan deg wqarru-s tezzin (2 fois)
Tislit deffir uzetta tessallay tijebbadin
Arrac zzin-d i temɣart ad-sen tesɣar tiqdimin (2 fois)
ya lala ya lalala arrac zzin-d i tamɣart
ya lala ya lalala ad sen tesɣar tiqdimin


Txilek lli-yi-n tabburt a Baba Inuba a Baba Inuba
Čenčen tizebgatin-im a yelli ɣriba ah
Ugadeɣ lwaḥc llɣaba a Baba inouva a Baba Inuba
Ugadeɣ ula d nekkini a yelli ɣriba ah


Adfel yessed tiwwura tuggi kecmen-tt yeḥlulen
TajmaƐt tettsargu tafsut aggur d itran ḥejben (2 fois)
Ma d aqejmur n tassaft idegger akk-in idenyen
Mlalen-d akk at wexxam i tmacahut ad slen(2 fois)
ya lala ya lalala mlalen-d akk at waxxam
ya lala ya lalala i tmacahut ad slen


Ttxilek lli-yi-n tabburt a Baba Inuba a Baba Inuba
Čenčen tizebgatin-im a yelli ɣriba ah
Ugadeɣ lwaḥc llɣaba a Baba inouva a Baba Inuba
Ugadeɣ ula d nekkini a yelli ɣriba ah
https://www.youtube.com/watch?v=fyxiOtwctgQ